T24 Dış Haberler
Afganistan İçişleri Bakanlığı Sözcüsü, Taliban’ın Afgan şehirleri için geniş çaplı bir kamera gözetim ağı oluşturduğunu duyurdu. Sözcü, ağın, ABD’nin 2021’de çekilmeden önce hazırladığı bir planın yeniden tasarlanmasına dayandığını ve ayrıca Çinli telekom ekipman üreticisi Huawei ile de potansiyel iş birliği konusunda görüştüklerini söyledi.
İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Abdul Mateen Kani, Reuters’e yaptığı açıklamada, Kabil ve diğer yerlerdeki “önemli noktalara” odaklanmayı içerecek olan toplu kamera uygulamasının, tam olarak uygulanması dört yıl sürecek olan yeni bir güvenlik stratejisinin parçası olduğunu söyledi.
İki güvenlik haritasından biri ABD’den, diğeri Türkiye’den
Kani, “Şu anda güvenlik uzmanları tarafından tamamlanan ve uygulanması çok zaman alacak olan bir Kabil güvenlik haritası üzerinde çalışıyoruz. Elimizde hali hazırda iki harita var, biri önceki hükümet için ABD tarafından, ikincisi ise Türkiye tarafından yapıldı” dedi. Ancak sözcü Türkiye’nin planının ne zaman yapıldığına dair ayrıntı vermedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Washington’un Taliban’la “ortaklık” yapmadığını ve “Taliban’a teröristlere güvenli bir sığınak sağlamamanın kendi sorumlulukları olduğunu açıkça belirttiklerini” söyledi.
Çin: Afganistan’daki barış ve yeniden yapılanma sürecini destekliyoruz
Kani, Taliban’ın Ağustos ayında Huawei ile potansiyel ağ hakkında “basit bir sohbet” yaptığını, ancak herhangi bir sözleşme veya kesin planlara ulaşılmadığını söyledi.
Bloomberg News, Ağustos ayında Huawei’nin Taliban ile bir gözetleme sistemi kurma sözleşmesi konusunda “sözlü anlaşmaya” vardığını, görüşmelere aşina bir kişiye dayandırarak bildirmişti. Huawei, bu ay Reuters’a yaptığı açıklamada toplantı sırasında “herhangi bir planın görüşülmediğini” söylemişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü ise görüşmelerden haberdar olmadığını belirterek “Çin her zaman Afganistan’daki barış ve yeniden yapılanma sürecini desteklemiş ve Çinli işletmelerin ilgili pratik iş birliğini yürütmelerini desteklemiştir” açıklamasında bulundu.
Taliban’a göre Kabil ve diğer şehirlerde merkezi kontrol noktasından izlenen 62 binden fazla kamera var. Güvenlik için büyük ölçüde Batı liderliğindeki uluslararası güçlere bel bağlayan eski hükümete göre Kabil’in kamera sistemindeki son büyük güncelleme 2008 yılında yapıldı.
NATO liderliğindeki uluslararası güçler Ocak 2021’de kademeli olarak çekilirken, dönemin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Amrullah Salih, hükümetinin Kabil’in kamera gözetim sisteminde büyük bir güncelleme yapacağını ve 100 milyon dolarlık planın NATO koalisyonu tarafından desteklendiğini söylemişti.
Hak savunucuları tepkili
Hak savunucuları ve rejim karşıtları, artan gözetimin sivil toplum üyelerini ve protestocuları hedef alabileceğinden endişe ediyor.
Taliban tutuklamaları nadiren doğrulasa da Gazetecileri Koruma Komitesi, yönetimin ele geçirilmesinden bu yana en az 64 gazetecinin gözaltına alındığını söylüyor.
Uluslararası Af Örgütü’nden Matt Mahmudi, “‘Ulusal güvenlik’ kisvesi altında kitlesel bir gözetleme sistemi uygulamak, Taliban’ın temel hakları ihlal eden acımasız politikalarını sürdürmesi için bir şablon oluşturuyor” dedi.
Elektrik kesintileri ve ekonomik daralma, planı sekteye uğratabilir
Reuters’ın haberine göre; güvenlik analistleri, planın pratik zorluklarla karşı karşıya olduğunu söylüyor.
Afganistan’da günlük elektrik kesintileri, merkezi şebekeye bağlı kameraların düzenli yayınlar sağlamasının pek mümkün olmadığı anlamına geliyor. Devlete ait elektrik sağlayıcısına göre Afganların sadece yüzde 40’ının elektriğe erişimi var.
Taliban ayrıca büyük bir ekonomik daralma nedeniyle ve geri çekilme sonrası birçok yardımın geri çekilmesinin ardından finansman bulmak zorunda.
Taliban yönetimi 2022’de yıllık 2 milyar doların üzerinde bir bütçeye sahip olduğunu ve bunun en büyük bileşeninin savunma harcamaları olduğunu açıklamıştı.
